Η τοπική αυτοδιοίκηση με τη μορφή που έχει σήμερα, αποτελεί συνέχεια του διοικητικού μηχανισμού του κράτους σε τοπικό επίπεδο, και όχι τοπική αυτοδιοίκηση με τη κυριολεκτική έννοια του όρου. Γι αυτό και τα εισαγωγικά στον υπέρτιτλο.
Αυτό αποδεικνύεται από τις θεσμικές αρμοδιότητες που έχει σαν κέντρο λήψης αποφάσεων, σαν κέντρο εξουσίας. Είναι πλήρως ενταγμένο στο κρατικό μηχανισμό, εξαρτάται από αυτόν οικονομικά και οι αρμοδιότητες είναι υποβοηθητικές κι επικουρικές του κρατικού μηχανισμού. 
Οι εκλογές, δημιουργούν μιά επίφαση σχετικής αυτονομίας μεν, στη πραγματικότητα όμως, μάλλον λειτουργούν αναπαραγωγικά των αντίστοιχων γενικών εκλογών, δηλαδή σε καμμία περίπτωση δεν αμφισβητούν τις υφιστάμενες δομές, δεν αρνούνται το συγκενρωτικό διοικητικό πλαίσιο, δεν αρνούνται το οικονομικό σύστημα, και ακόμη περισσότερο, στην ελληνική εκδοχή, αναπαράγουν τις πελατειακές σχέσεις σε τοπικό επίπεδο.
Πρόκειται γιά μια μικρογραφία των γενικών εκλογών, μόνο που ο έλεγχος της κεντρικής εξουσίας, της κεντρικής διακυβέρνησης, κατεβαίνει σε τοπικό επίπεδο, δημιουργώντας, ακόμη περισσότερο πιό ασφυκτικές σχέσεις γιά τους εξουσιαζόμενους, από τους οποίους υποκλέπτει τη συναίνεση στη διοίκησή τους. Παράλληλα, αναπαράγονται και οι πελατειακές σχέσεις, με ρουσφέτια κι επάνδρωση των θέσεων εργασίας με συμβάσεις ορισμένου χρόνου, δίνοντας στους δημάρχους να συστήνουν παραταξιακούς στρατούς, και μηχανισμούς. Ο τοπικός παραγοντισμός μεγαλουργεί.
Πρόκειται στη πραγματικότητα για τοπική υποδιοίκηση και όχι αυτοδιοίκηση. 
Ο δήθεν ανταγωνισμός
Οι τοπικοί φορείς συνήθως δίνουν την εντύπωση της ανταγωνιστικότητας απέναντι στη κεντρική εξουσία. δείχνουν να προσπαθούν να εκμαιεύσουν από τη κεντρική εξουσία κυρίως πόρους αλλά ενίοτε και εξουσίες.
Όσον αφορά στο δεύτερο, το θεσμικό πλαίσιο γίνεται όλο και συγκεντρωτικότερο. Θυμηθείτε τις παλιές κοινότητες, που από το 1997 έγιναν «καποδίστριες» με συνένωση δήμων και κοινοτήτων, και από 5.318 Κοινότητες και 457 Δήμους που υπήρχαν, δημιουργήθηκαν, 914 Δήμοι και 120 Κοινότητες. Μετά ακολούθησε ο καλλικράτης 1 και ο καλλικράτης 2, με τα γνωστά αποτελέσματα μετατροπής σε δήμους ολόκληρων επαρχιών, αλλά στην ουσία και από πλευράς διοικητικών και υποδομών προνοίας και υγείας, σχεδόν ολόκληρων νομών. Έτσι, η οποιαδήποτε διαμαρτυρία γιά τις επιλογές της κεντρικής διακυβέρνησης, φαντάζει μάλλον υποκριτική, στο βαθμό που η επάνδρωση θέσεων ευθύνης στα αυτοδιοικητικά αιρετά όργανα, εμπεριέχει την επίγνωση για τις προδιαγραφές της εξάρτησης του δήμου ή της περιφέρειας απέναντι στη κεντρική εξουσία. Ο κάθε υποψήφιος ξέρει τους κανόνες του παιχνιδιού.
Όσον αφορά στη διεκδίκηση των πόρων, το «αυτοδιοικητικό» μέλλον αναμένεται πιό ζοφερό, αφού λεφτά δεν υπάρχουν, και η εξ ολοκλήρου εξαρτημένη τοπική αυτοδιοίκηση, χάνει για λόγους οικονομικούς ακόμη και την όποια αυτοτέλεια είχε τουλάχιστον στο εσωτερικό διοικητικό πεδίο, με νέους νόμους που ετοιμάζονται. 
Οι «αριστεροί δήμαρχοι», υποστηριζόμενοι από τους κομματικούς γραφειοκρατικούς μηχανισμούς, φυσικά δεν αμφισβητούν τη τοπική εξουσιαστική υποδιαίρεση, και διεκδικούν περισσότερη αυτονόμηση και φυσικά περισσότερους πόρους από τον κρατικό προϋπολογισμό. Πιθανότατα, στη σημερινή ζοφερή για τα οικονομικά του κράτους πραγματικότητα, τα οικονομικά αιτήματα προς τη κεντρική διοίκηση, γιά κοινωνικές παροχές, αποτελούν μόνο ένα από τα πολλά πεδία διαμάχης -και μάλιστα προνομακό, ανάδειξης πολιτικών αντιθέσεων και τριβών μεταξύ δεξιών φιλελευθεριστών και αριστερών κρατιστών. Η στάση αυτή των αριστερών δημάρχων, εξηγείται, «…όχι βέβαια γιατί έχουν στο νου της κάποιο μη συγκεντρωτικό σύστημα διοίκησης, αλλά γιατί σε τοπικό επίπεδο δημιουργούν και αναπτύσσουν την κομματική τους αναπαραγωγή…»[1]. Πουθενά λοιπόν ούτε από τα δεξιά, αλλά ούτε και από τα αριστερά -όπως θα περίμενε κανείς, δεν αμφισβητείται η θεσμική υπόσταση της τοπικής αυτοδιοίκησης όπως είναι σήμερα. Αντίθετα είναι η περιφερειακή αρένα όπου αναπαράγονται τα όσα συμβαίνουν στη κεντρική σκηνή.
Ελευθεριακός κοινοτισμός 
Σε αντίθεση με αυτό το οζώδες, σάπιο σύστημα υποδιοίκησης, εμείς προτείνουμε τον ελευθεριακό κοινοτισμό, σαν μοναδική λύση που αναβαθμίζει τον υποταγμένο ψηφοφόρο σε πραγματικά ενεργό πολίτη. Η πρότασή μας:
[2] «…Αγωνιζόμαστε για την ισότητα στις αποφάσεις προτείνοντας τη συνέλευση της γειτονιάς, του χωριού και κάθε άλλου κοινωνικού κύτταρου που μπορεί ισότιμα να παίρνει αποφάσεις για λογαριασμό του. Κανένας διαμεσολαβητικός μηχανισμός δεν μπορεί να υποκαταστήσει την εξισωτική σχέση μεταξύ των ανθρώπων.
Η συνέλευση είναι το μοναδικό όργανο για τη λήψη των αποφάσεων στην κοινότητα… Μόνο τότε ο Δήμος αποκτά την πραγματική του σημασία. Οι περιφερειακές συνελεύσεις που εκπροσωπούνται από άμεσα ανακλητά πρόσωπα, είναι η βάση για την κλιμάκωσή τους σε ομοσπονδίες και συνομοσπονδίες κοινοτήτων που ξεπερνώντας τα διοικητικά όρια του κράτους θα μπορούν να δίνουν λύση για τα προβλήματα και θα διευρύνουν τους ορίζοντες ελευθερίας. Η ελευθεριακή κοινότητα είναι ταυτόχρονα το πείραμα, το βίωμα και το βήμα για το διαρκές ξεπέρασμα του εξουσιαστικού μοντέλου ως τρόπου λήψης αποφάσεων και ζωής.
Τι είναι επομένως ο συνομοσπονδισμός (η κοινότητα των κοινοτήτων);
Πάνω από όλα είναι ένα δίκτυο εκτελεστικών συμβουλίων, τα μέλη και οι εκπρόσωποι των οποίων, ορίζονται από αμεσοδημοκρατικές λαϊκές συνελεύσεις στα διάφορα χωριά και στις πόλεις, ακόμη και στις γειτονιές των πόλεων (τομείς). Αυτοί οι εκπρόσωποι είναι ανά πάσα στιγμή ανακλητοί και υπεύθυνοι ενώπιον των Γενικών Συνελεύσεων που τους επιλέγουν για το συντονισμό και την εφαρμογή της πολιτικής, που διαμορφώνεται από τις ίδιες (τις γενικές συνελεύσεις). Η λειτουργία τους, επομένως, είναι καθαρά εκτελεστική και πρακτική.
Η ιδέα της συνομοσπονδίας περιέχει μια σαφή διάκριση μεταξύ της διαμόρφωσης της πολιτικής, του συντονισμού και της εκτέλεσης πολιτικής που έχει υιοθετηθεί. Η διαμόρφωση πολιτικής είναι αποκλειστικό δικαίωμα των λαϊκών κοινοτικών γενικών συνελεύσεων που βασίζονται στην πρακτική της άμεσης δημοκρατίας, ενώ ο συντονισμός και η διαχείριση είναι υπευθυνότητα των συνομοσπονδιακών συμβουλίων που είναι όργανα αποκλειστικά για τη διασύνδεση των χωριών, πόλεων, γειτονιών σε συνομοσπονδιακά δίκτυα. Η οργάνωση, επομένως ρέει από τη βάση προς την κορυφή και όχι από την κορυφή προς τη βάση.
Το αποφασιστικό στοιχείο που δίνει υπόσταση στο συνομοσπονδισμό είναι η αλληλεξάρτηση των κοινοτήτων με στόχο την αλληλοβοήθεια και την ανταλλαγή και βασίζεται στη συμμετοχή σε σχέση με την κατανομή των πόρων, την παραγωγή και τη διαμόρφωση πολιτικής. Εάν μια κοινότητα δεν είναι υποχρεωμένη να βασίζεται σε κάποια άλλη ή άλλες γενικότερα, για την ικανοποίηση σημαντικών υλικών αναγκών και την πραγματοποίηση κοινών πολιτικών στόχων με τρόπο που να αποτελεί μέρος ενός μεγαλύτερου όλου, τότε η απομόνωση και ο ακραίος τοπικισμός είναι η πιθανότερη κατάληξη.
Με δυο λόγια η κοινότητα μπορεί να διατηρεί την αυτονομία της και την ταυτότητά της, ενώ παράλληλα να συμμετέχει ισότιμα στο μεγαλύτερο σύνολο που συγκροτεί μια ισορροπημένη ελευθεριακή κοινωνία. Ο συνομοσπονδισμός ως αρχή κοινωνικής οργάνωσης φθάνει στο αποκορύφωμα της ανάπτυξής του, όταν η ίδια η οικονομία λειτουργεί σε συνομοσπονδιακή βάση, θέτοντας τα αγροκτήματα, τα εργοστάσια και τις άλλες αναγκαίες επιχειρήσεις της περιοχής υπό τοπικό έλεγχο – όταν δηλαδή, μια κοινότητα όσο μικρή ή μεγάλη κι αν είναι, αρχίζει να διαχειρίζεται τους δικούς της οικονομικούς πόρους σε ένα αλληλένδετο δίκτυο με άλλες κοινότητες.
Μια συνομοσπονδιακή κοινότητα θα βασίζεται στη συμμετοχή και στην ικανοποίηση που δίνει η κατανομή των αγαθών μεταξύ των κοινοτήτων σύμφωνα με τις ανάγκες τους κι όχι σε «συνεταιριστικές» καπιταλιστικές κοινότητες που βαλτώνουν στο δούναι και λαβείν των σχέσεων ανταλλαγής. Η συνομοσπονδία είναι η σύνθεση της αποκέντρωσης, της αυτάρκειας, της αλληλεξάρτησης και κυρίως των συνθηκών εκείνων που οδηγούν στους ορθολογικούς και ενεργούς πολίτες της άμεσης δημοκρατίας αντί για τους παθητικούς ψηφοφόρους και καταναλωτές της σημερινής «δημοκρατίας» [2].
[1], [2]. Από τη μπροσούρα: «ΤΟΠΙΚΗ ΑΥΤΟΔΙΟΙΚΗΣΗ ή ΕΛΕΥΘΕΡΙΑΚΟΣ ΚΟΙΝΟΤΙΣΜΟΣ;». Πρωτοβουλία Αναρχικών Πειραιά